İş Güvenliğinde Koruyucu Gözlüklerin Önemi

İnsan gözü çalışma ortamında bulunan toz, gaz, ışıma gibi fiziksel, kimyasal ve biyolojik ajanlara karşı kolayca etkilenebilen bir yapıya sahiptir. Bu sebeple söz konusu etkilere karşı kullanılacak olan Kişisel Koruyucu Donanımın (KKD) hayati önemi bulunmaktadır.

Yağmur Azlar

Bölge Satış Uzmanı

Doğa HSE 

Göz koruma ekipmanlarında (iş gözlükleri) koruyucu lens ve çerçeveden istenen temel özellikler hafif, darbeye dayanıklı, net bir görüntü sağlaması ve uzun ömürlü olmasıdır. Piyasada bulunan pek çok ürünün polikarbonat (mühendislik plastiği olup, elyaf takviyesi ile dayanıklı elektrik kutularında kullanıldığı gibi, biberon, otomobil farı ve benzeri pek çok alanda kendine yer bulmuş termoplastik malzeme) esaslı olmasının temel nedeni de kırılgan cam ile kıyaslandığında üretiminin daha kolay ve düşük maliyetli olması dolayısıyla uygun fiyatlı olması, darbelere karşı kabaca 20 kat daha dayanıklı olmasının yanı sıra 3 kat daha hafif olmalarıdır.

Ufacık bir toz parçası ya da hızla fırlayan sert bir parçacık retina yırtıklarına, görme kayıplarına neden olabilir. Bu tür risklerin var olduğu çalışma alanlarında çalışanların kullanacağı göz koruyucular mutlaka standartlara uygun olarak üretilmiş olmalıdır. Gözlüğün lensi EN 166 standardına uygun üretilmeli, yani optik olarak nötr olmalıdır. 

Gözlüklerde bulunan standartlar;

• EN 166 (TS 5560 EN 166)- Güvenlik gözlüğü genel standardıdır. (Darbe dayanaklılığı ve optik kalite)

• EN 169 ( TS EN 169)- Kaynak ışınlarından korunma ile ilgili standarttır. 

• EN 170 (TS EN 170)- Ultraviyole ışınlarından korunma ile ilgili standarttır.

• EN 171 (TS 8435 EN 171)- Kızılötesi ışınlarından korunma ile ilgili standarttır.

• EN 172 (TS EN 172)- Güneş ışınlarından korunma ile ilgili standarttır.

Gözlük Seçim Kriterleri ve KKD Üzerindeki İşaretlemeler

Tüm göz koruma donanımı üreticileri lens ve çerçevelerinin standartlara uygunluğu konusunda bağımsız kuruluşlara test ettirmeli ve CE işareti ve üretici logolarını ürün üzerine işaretlemelidir. Burada CE işareti, ürünün kullanıcı sağlık ve güvenliği ve çevre sağlığı açısından Avrupa Standartları gerekliliklerini karşıladığını ifade eder. 

Çerçeve Üzerindeki İşaretlemeler

Gözlük çerçeveleri çoğunlukla iç kısmında ya da her iki yanında bazı harf ve rakamlar içerir. Tüm iş güvenlik gözlüğü çerçeveleri EN166 standartlarında olmalıdır. Bu işaretleri içermeyen gözlüklerin kullanılmaması daha doğru olacaktır. Şimdi çerçeve üzerindeki bu rakam ve harflerin test sonuçlarına göre hangi seviyeleri ifade ettiğine göz atalım.

Gözlüklerin çerçevelerin üzerinde FT, BT, KN harfleri de yer alır.

S – 12 mt/s hızla hareket eden küçük nesnelerin oluşturacağı darbelere dayanıklı.

F – 45 mt/s hızla hareket eden küçük nesnelerin oluşturacağı darbelere dayanıklı.

B – 120 mt/s hızla hareket eden küçük nesnelerin oluşturacağı darbelere dayanıklı.

A – 190 mt/s hızla hareket eden küçük nesnelerin oluşturacağı darbelere dayanıklı.

T – yüksek sıcaklıklardaki darbelere karşı dayanıklı.

Gözlük Mercek Kalitesi: İş gözlüğü kullanım süresine göre mercek seçimi yapılmalıdır. Uzun süreli kullanımlar için yüksek mercek kalitesine sahip gözlükler kullanılmalıdır.

1 – Yüksek mercek kalitesi. Işığı kırma seviyesi düşük olduğundan uzun süre kullanıma uygundur.

2 – Orta mercek kalitesi. Işığı kırma seviyesi orta seviyede olduğundan aralıklarla kullanıma uygundur. Uzun kullanımlarda göz rahatsızlıklarına neden olabilir.

3 – Düşük mercek kalitesi. Işığı kırma seviyesi yüksek olduğundan acil durumlarda ve kısa zamanlı kullanılmalıdır. Uzun süreli kullanımlarda baş dönmesi ve göz bozukluklarına neden olabilir.

Darbe ve etkilere karşı temel olarak üç çeşit göz ve yüz koruyucu bulunmaktadır.

1. Genel Kullanım Gözlükleri

2. Tam Koruma Gözlükleri

3. Kaynak İşleri için Gözlükler

Genel Kullanım Özellikleri

Çalışma esnasında göze gelebilecek darbeleri önleyen koruyucu özellikteki göz koruyuculardır. UV ışınlarını filtreleyebilen çeşitleri bulunmaktadır.

Tam Koruma Gözlükleri

Göz ve gözün etrafını korumak için kullanılan göz koruyucudur. Genellikle polikarbonat veya plexiglass malzeme kullanılarak üretilirler

Kaynak İşleri için Gözlükler

Kaynak işlemi sırasında ortaya çıkan yoğun ışımanın göze zarar vermesini engellemek için kullanılan göz koruyuculardır. Gaz kaynağı, pirinç kaynağı, oksi-asetilen kesim gibi işlemlerde kullanılır.

İnsan gözü çalışma ortamında bulunan toz, gaz, ışıma gibi fiziksel, kimyasal ve biyolojik ajanlara karşı kolayca etkilenebilen bir yapıya sahiptir. Bu sebeple söz konusu etkilere karşı kullanılacak olan Kişisel Koruyucu Donanımın (KKD) hayati önemi bulunmaktadır. Eğer uygun göz ve yüz koruyucu kullanılmazsa görme yetisinde azalma ve hatta tamamen kaybetme riskiyle karşı karşıya kalınabilir.